Dit is wat we tot nu toe weten. De Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (Wet DBA) regelt de arbeidsrelatie tussen opdrachtgevers en zelfstandigen (zzp’ers) in Nederland. Deze wet is bedoeld om te bepalen of iemand echt als zelfstandige werkt of dat er sprake is van een dienstverband, met gevolgen voor belastingen en sociale premies. In deze tekst leg ik uit hoe de Wet DBA nu (2024) functioneert en wat er verandert na 2025.
Situatie nu
Op dit moment is de Wet DBA van kracht, maar de handhaving is grotendeels opgeschort, behalve in gevallen van kwaadwillendheid. Dit betekent dat de Belastingdienst alleen optreedt bij duidelijke gevallen van schijnzelfstandigheid.
De belangrijkste kenmerken van de Wet DBA in 2024:
- Verantwoordelijkheid ligt bij opdrachtgevers en zzp’ers om te bepalen of er een arbeidsrelatie is.
- Modelovereenkomsten worden gebruikt om zekerheid te bieden, opgesteld door de Belastingdienst.
- De handhaving is beperkt; de Belastingdienst grijpt alleen in bij ernstige schijnzelfstandigheid.
Situatie na 2025
Vanaf 2025 worden de regels strenger en wordt de Wet DBA actiever gehandhaafd. Dit is ingevoerd om meer duidelijkheid te creëren en schijnzelfstandigheid beter aan te pakken.
De veranderingen na 2025:
- Strengere handhaving: De Belastingdienst zal actief controleren en boetes opleggen bij schijnzelfstandigheid.
- Nieuwe criteria: Er komen duidelijke regels om vast te stellen of iemand zelfstandig is, zoals gezagsverhoudingen en afhankelijkheid van de opdrachtgever.
- Webmodule: Een online tool waarmee opdrachtgevers kunnen beoordelen of een zzp’er echt zelfstandig is. Dit is bindend.
- Minder ruimte voor informeel zelfstandig werk, met name voor sectoren zoals de zorg en bouw.
10 belangrijkste verschillen tussen wet DBA nu en na 2025
- Handhaving:
- Nu: Bijna geen handhaving.
- Na 2025: Actieve en strengere handhaving.
- Modelovereenkomsten:
- Nu: Veel zzp’ers gebruiken modelovereenkomsten.
- Na 2025: Modelovereenkomsten verdwijnen of worden minder belangrijk.
- Webmodule:
- Nu: Geen verplicht gebruik van de webmodule.
- Na 2025: De webmodule wordt verplicht.
- Boetes en sancties:
- Nu: Boetes zijn zeldzaam.
- Na 2025: Boetes worden actief uitgedeeld.
- Gezagsverhouding:
- Nu: Interpretatie van gezag is vaag.
- Na 2025: Striktere criteria voor wat gezag inhoudt.
- Zekerheid voor de zzp’er:
- Nu: Veel onzekerheid over de regels.
- Na 2025: Duidelijkere regels, maar meer risico door controles.
- Verantwoordelijkheid opdrachtgever:
- Nu: Gedeelde verantwoordelijkheid.
- Na 2025: Volledige verantwoordelijkheid bij de opdrachtgever.
- Tijdelijke opdrachten:
- Nu: Zzp’ers kunnen makkelijk tijdelijke opdrachten aannemen zonder dat dit snel tot een dienstverband leidt.
- Na 2025: Tijdelijke opdrachten worden strenger beoordeeld op schijnzelfstandigheid, zelfs bij kortdurende samenwerkingen, waardoor de kans groter wordt dat een zzp’er als werknemer wordt gezien.
- Schijnzelfstandigheid:
- Nu: Alleen extreme gevallen worden aangepakt.
- Na 2025: Ook lichte vormen van schijnzelfstandigheid worden aangepakt.
- Administratieve lasten:
- Nu: Beperkte administratieve lasten.
- Na 2025: Meer administratieve verplichtingen door de webmodule en strengere handhaving.
Door deze veranderingen in de Wet DBA is het belangrijk voor zzp’ers en opdrachtgevers om goed op de hoogte te blijven en tijdig hun werkrelaties te beoordelen. Vooral met het oog op strengere handhaving na 2025 is het verstandig om te anticiperen op de nieuwe regels om problemen met de Belastingdienst te voorkomen.
Interessante links:
